Ervaringen koolhydraatbeperking van diëtisten in de praktijk
In NTVD (Nederlands Tijdschrift Voeding en Publicatiedatum: 09-12-2016
In dit tijdschrift kwam het (zeer streng) koolhydraatbeperkt dieet recent aan bod in de rubrieken Onderzoek in de Praktijk en Kwestie. Daarop plaatste de redactie een oproep in NVD Nieuws om te inventariseren wat de ervaringen van diëtisten in de praktijk zijn.
Astrid: Geen betere methode dan koolhydraatbeperking bij insulineresistentie
Astrid van Deutekom (diëtist zelfstandige praktijk) past een koolhydraatbeperking altijd toe bij insulineresistentie. “Tot nu toe heb ik geen betere methode gezien om het gewicht van deze patiënten te laten dalen en daarbij de bloedglucosespiegel te normaliseren. De grens van de beperking ligt over het algemeen tussen de 50 en 100 gram koolhydraten per dag, en verschilt per individu. Daarmee is een prima dagmenu te realiseren, dat goed toe te passen is in het dagelijks leven (ook buitenshuis). Mensen voelen zich er goed bij en ik zie niet vaak een terugval.”
Astrid verbaast zich erover dat professionals, zoals huisartsen en praktijkondersteuners, altijd maar meer en meer insuline blijven adviseren, met het idee: ‘Als je maar genoeg insuline spuit, gaat het uiteindelijk vanzelf wel werken.’ “Bij een antibioticumresistentie wordt het betreffende antibioticum toch ook niet meer gegeven? Helaas is bij insuline dit geloof erg hardnekkig. Bij patiënten die blijvend opletten met het gebruik van koolhydraten is een strenge beperking niet nodig. Als ze op gewicht blijven en goede glucosewaarden behouden, komen ze niet meer aan de insuline.”
Manon: Boeken van Yvonne Lemmers als leidraad diabetes en overgewicht
Manon Bak (diëtist zelfstandige praktijk) behandelt veel cliënten met diabetes en overgewicht met een koolhydraatbeperkt dieet. “Ik gebruik hiervoor de scholing en de boeken van Yvonne Lemmers. Dat wil zeggen: maximaal 5 gram koolhydraten per maaltijd. Daarnaast elke dag 1 ‘koolhydraatuurtje’: een uurtje waarin wat meer koolhydraten gegeten mogen worden (maximaal ¼ van je bord koolhydraten en 1 stuk fruit). Ik hanteer de regel van 5 gram niet al te strikt, meestal meer richting de 10 gram per maaltijd. Mijn cliënten moeten lekker kunnen blijven eten en van eten genieten. Dit adviseer ik tot het behandeldoel behaald is. Daarna kan de hoeveelheid langzaam worden opgehoogd. Maar in de praktijk bevalt het minderen van koolhydraten de meeste cliënten zo goed dat ze hiermee (wellicht iets minder streng) willen doorgaan.”
Manon ziet goede resultaten en mensen zijn over het algemeen bereid om hun voeding aan te passen omwille van hun gezondheid. “Ik zie geen nadelige effecten van koolhydraatbeperking.” Het verbaast haar wel dat collega’s nog steeds veel brood adviseren (ook als tussendoortje).
Anita: Principes Atkins-dieet bij overgewicht en diabetes
Anita Tump (senior diëtist Diëtheek) werkt regelmatig met een koolhydraatbeperkt dieet: bij overgewicht en diabetes met overgewicht (niet bij kinderen). “Ik start met 20 gram koolhydraten per dag gedurende 2 tot 4 weken. Daarna breid ik dat per week uit met 5 gram koolhydraten per dag extra, tot iemand niet meer afvalt. Die hoeveelheid verminder ik weer met 5 gram gedurende een week, en dan kijk ik of de cliënt weer afvalt. Als hij of zij tevreden is met het gewicht, dan is dát de totale hoeveelheid koolhydraten die per dag gebruikt kunnen worden.” Deze werkwijze is gebaseerd op haar ervaringen met de principes van het Atkins-dieet.
In het artikel verder een uitleg van het KDOO (Kenniscentrum Diëtisten Overgewicht en Obesitas over o.a. (Buik)vet en insulineresistentie, LC en LCHF versus LFD, Beperkte duur en kwaliteit van leven
Ook schrijven ze:
Geen tekorten van koolhydraten bekend
“Er zijn geen tekorten van koolhydraten beschreven in de literatuur (vezels buiten beschouwing gelaten). Pas sinds 10.000 jaar bedrijft de mens landbouw. Daarvoor waren we jagers. De voeding was altijd veel koolhydraatbeperkter dan in de laatste decennia, tenzij fruit beschikbaar was. Het lichaam is evolutionair prima in staat om andere energiebronnen te benutten. Ook de hersenen doen het prima op de glucose die uit eiwitten wordt gewonnen. Het lichaam kan in hoge mate switchen tussen energiebronnen: van koolhydraat naar vet, van eiwit naar koolhydraat.”
Concluderend stelt KDOO: Een koolhydraatbeperkt dieet is dé voedingsinterventie bij uitstek bij insulineresistentie.
“Een koolhydraatbeperkt dieet met voldoende vet is geen schijnoplossing. Het is dé voedingsinterventie bij uitstek bij insulineresistentie. Het succes van een dergelijke beperking wordt mede bepaald door het adviseren van voldoende (gezond) vet. Het is juist die combinatie (LCHF) die in de literatuur de beste resultaten laat zien. Voor veel collega’s misschien nog even wennen, maar een keuze is het al lang niet meer.”
Conclusie redactie NTVD:
Uit de reacties op de oproep blijkt dat de mate waarin en de manier waarop koolhydraatbeperking door diëtisten wordt voorgeschreven bij mensen met diabetes en overgewicht varieert. Met bovenstaande reacties en onderstaande leestips (van eerdere artikelen en meta-analyses) kunnen diëtisten hun mening onderbouwen, vormen of bijstellen. Er zal meer goed onderzoek moeten worden gedaan, ook naar de effecten op lange termijn.
De discussie is nog niet afgerond. Aanvullende reacties vanuit de praktijk, onderzoek of onderwijs zijn welkom op: redactie@nvdietist.nl
Reactie NTVD via Twitter
@YvonneLemmers Dank! Zullen we ook eens samen nadenken over meer onderzoek naar doelgroep, effect en optimale interventie?
— NTVD (@RedactieNTVD) 12 december 2016
Lijkt me een goed plan. De aangesloten 60 GOK-diëtisten zullen vast ook mee willen denken https://t.co/6b6VRcigtV #dietisten https://t.co/7s3IzT7151
— Yvonne Lemmers (@YvonneLemmers) 12 december 2016
Meer lezen
[av_dropcap2 color=”green” custom_bg=”#444444″]@[/av_dropcap2] Lees het originele artikel op de site van NTVD
[av_dropcap2 color=”green” custom_bg=”#444444″]@[/av_dropcap2]Diabetes en koolhydraatbeperking